‘Kees Kinne’ naar zijn laatste rustplaats op Stroe gebracht
Authentieke Wieringer begrafenis vanuit museum Jan Lont

Stroe - Oude tijden herleefden op zondag 29 juni 2014, tijdens de uitgebeelde Wieringer begrafenis, van de 67 jarige Kees Kinne van Stroe, naar Wieringer traditie. Een begrafenis op Wieringen was tot ver in de jaren ’30 van de vorige eeuw een gemeenschapsgebeuren. De buren deden hun burenplicht, zegden aan, hielpen bij het afleggen en opbaren, groeven het graf en stonden de weduwe of weduwnaar bij waar nodig. De mannen met hoed en in pak vooraan in de stoet gevolgd door de weduwe en vrouwelijke familieleden gehuld in huik, een gezicht bedekkend kledingstuk in de vorm van een lange cape, en de vrouwen in de kledingdracht van rond 1900. 

De betreurde was in deze levende geschiedenis de 67 jarige Kees Kinne van Stroe. In de duistere zomerstal staat de kist, van eenvoudige planken gemaakt, voor het raam. Ernaast zit de weduwe (Tiny Miedema) treurend met de naar cologne ruikende zakdoek. De klok is bedekt, de schilderijen van de wand, de spiegel is afgedekt en van elk raam is één luik gesloten. Langzaam vullen de stoelen met familie en buren, de vrouwen zittend met de huik in een wit laken verpakt op schoot, en de mannen staand in een kring er omheen, allen met het gezicht naar de kist gericht en wachtende op de dominee (Ed Karsbergen)

Net als de rouwenden komt de dominee en de ouderling van de kerk, via de darsk de zomerstal binnen, neemt de bijbel ter hand en leest een kort stuk. Het zwarte kleed gaat over de kist en de vrouwen maken plaats en doen hun huik om, het is de beurt aan de dragers om de kist op de baar te zetten om deze vervolgens via de rouw- en trouwdeur, naar de gereedstaande aanspanning te brengen. De aanspanning met dertien jarige Bels Mina van Cor van der Sluis uit Nieuwe Niedorp, zal de overledene naar zijn laatste rustplaats brengen.

De stoet vertrekt
Achter het paard die om een rustig loop tempo aan te houden in halve pas loopt, en wagen met daarop de overledene loopt de dominee gevolgddoor de mannen, de weduwe en vrouwelijke familieleden in huik, als laatste de vreemde vrouwen. Allen lopen één aan één met het hoofd gebogen.De stoet loopt rond het kerkhof op Stroe waarna naar traditie de dode naar zijn laatste rustplaats werd gebracht. In het gedolven graf laten de dragers de kist zakken en laten met een doffe dreun een schep grond op de kist vallen. De dominee doet zijn woordje en leest kort en bondig een stukje uit de bijbel. Het zwarte kleed gaat over de baar en wordt over het open graf gezet.

De dominee richt zich nog eenmaal tot de dierbare en zegt hem vaarwel tot in de hemel en vertrouwt het lichaam toe aan de schoot der aarde. De nabestaanden keren, zacht pratende over de dingen van alle dag, terug naar de boerderij voor een borrel of een kop thee en een franksje (een wit kadetje met ham of kaas zonder boter). De dominee als voorzitter en de ouderling van de kerk, nemen samen met de mannen en de weduwe plaats aan de lange tafel met daarop de bijbel en overleggen over de toekomst van de weduwe want het is armoe troef. De dominee en de ouderling geven aan dat ze hier niet kan blijven wonen en moet vertrekken naar het armenhuis. De diaconie zal haar van eten voorzien maar voor het overige zal ze moeten gaan werken.

Kees Kinne
In werkelijkheid overleed Kees Kinne, boerenzoon van Stroe, op 27 jarige leeftijd aan boord van zijn aak aan, zoals het vroeger noemde, de vliegende tering. Het leven aan boord was ongezond, vochtig, koud en ratten waren de oorzaak van deze kwaadaardige tuberculose waar menig zeeman ook op jonge leeftijd aan overleed. 

Wieringer Eiland museum Jan Lont
De textiel groep van het Wieringer Eiland museum Jan Lont had letterlijk alles uit de kast getrokken om de teraardebestelling zo waarheidsgetrouw uit te voeren. Naar de YouTube film gemaakt door Henk Torenvlied..

Huik en Böppekaperd
Naast de Huik droegen de vrouwen de zogenaamde 'Böppekaperd', een ruim vallende zwart hoofdbedekking. De Böppekaperd bestaat uit een stijve kap, met een strook om rug en schouders, alles van zwart tebée. Aan de voorkant was de kaperd van binnen afgewerkt met een blomde sije kaperstrook en van buiten met een zwart zijnden rand van gebloemd goed, de kaperboord. Een gouden kaperaak vormde de sluiting.

'Anzeggen' en 'omzeggen'
Door een van de buren werd het overlijden anzegd in de naaste omgeving, bij de familieleden, de naaste buren en bij eventuele kennissen en relaties over het hele eiland. Voorbeeld tekst: 'De weduwe Kees Kinne, kinderen, en kleinkinderen laten bekend maken, dat hun man en vader, de heer Kees Kinne, aan boord van zijn aak is overleden in de ouderdom van 67 jaar'. Het vaste antwoord hierop is: 'Dank je wel'. Een voorbeeld tekst van het omzeggen: 'Jullie worden morgenmiddag om 12.00 uur op de begrafenis verzocht achter het lijk van Kees Kinne en jij en je man om een kopke thee'. 


  

Tekst en foto's Gea Klein - Hamming